Παρασκευή 31 Μαΐου 2013

Γλωσσικοί προβληματισμοί

Έχω την ατυχία να αγαπώ τη γλώσσα από μικρός. Από το πρώτο βιβλίο που έπεσε στα χέρια μου, από τα παραμύθια που μου έλεγε η γιαγιά μου... Θα αναρωτηθείτε για ποιο λόγο θεωρώ άτυχο τον εαυτό μου ο Ελύτης καμάρωνε για την γλώσσα που του "έδωσαν ελληνική". Κι όμως ο Ελύτης παρέλαβε ένα ζωντανό οργανισμό, εξελισσόμενο επί χιλιετίες, που έφτασε σήμερα, το 2013, να καταλήξει ένα μισοπεθαμένο ξόανο. Δε θα μιλήσω για τις γνωστές κοινοτυπίες που διδάσκονται στις σχολικές αίθουσες περί εισροής ξένων λέξεων στην ελληνική και  τα συναφή, αλλά για το πώς συμπεριφέρεται το εκπαιδευτικό σύστημα στη γλώσσα.

Κάθε ζωντανή γλώσσα σπανίως παραμένει ανλλοίωτη πάνω από μια δεκαετία. Οπωσδήποτε, κάθε λαός οφείλει να την προστατεύει από υπερβολές και ανεπανόρθωτες ζημιές. Αυτό φαίνεται προσπαθεί ανεπιτυχώς το ελληνικό κράτος τα τελευταία χρόνια. Το μόνο που έχει επιτευχθεί ως τώρα δεν είναι η απομύζηση των εναπομεινασών ελληνικών.

Το σημερινό Σχολείο δεν παροτρύνει τους μαθητές να διαβάσουν εξωσχολικά βιβλία, ώστε να διδαχθούν τη γλώσσα ευχάριστα, γνωρίζοντάς την στην πράξη. Το σημερινό Σχολείο βομβαρδίζει τους νέους με ένα τυποποιημένο πακέτο "καλών" λέξεων με σκοπό τη συγγραφή χιλιοπροετοιμασμένων και κοινότυπων εκθέσεων, τη μαζοποίηση των απόψεων και την επικάλυψη των ιδιαιτεροτήτων. Μιλάμε μία ακατανόητη γλώσσα, που έχει χάσει την ουσία της.






Εν τω μεταξύ, η μανία της απλοποίησης και η κατάργηση του πολυτονικού συστήματος στις αρχές της δεκαετίας του 1980, έχουν δημιουργήσει ένα αγεφύρωτο χάσμα ανάμεσα στα Νέα και τα Αρχαία Ελληνικά. Μαζί με τα Αγγλικά, τα Γαλλικά, τα Ισπανικά, μαθαίνουμε και τα Αρχαία σαν μια ολότελα ξένη και άγνωστη γλώσσα, που πρωτοσυναντάμε στην Α' Γυμνασίου. Και έτσι λοιπόν, φτάσαμε στην "γνώση των λέξεων και την άγνοια του Λόγου" κατά τον Τ.Σ. Έλλιοτ, με το μάθημα να είναι πια "Έκθεση" και όχι "Γλώσσα" και τα φροντιστήρια να διδάσκουν πλέον εκείνο το πρώτο στοιχείο που ξεχώρισε και ξεχωρίζει τον άνθρωπο από τα ζώα...
Μια συνέπεια της διακοπής επικοινωνίας ανάμεσα στην Αρχαία και τη Νέα Ελληνική είναι και η απώλεια της σημασία της Ιστορίας. Ιστορία, λοιπόν, σημαίνει "Γνώση". Γνώση σημαίνει σφαιρική αντίληψη του κόσμου, δυνατότητα κατανόησης των παρουσών καιρικών συνθηκών με βοηθό το παρελθόν.
Όταν, λοιπόν, η γενιά μας και οι επόμενες γενιές, βγούμε στην κοινωνία το μόνο που ίσως θα κατέχουμε θα είναι μια σκουριασμένη ελληνοκεντρική θεώρηση των πραγμάτων, που τσαματά κάπου εκεί στην "17η Μαρτίου 1940" και θα είμαστε θύματα κάθε επιτήδειου ιστορικού, που το μόνο μέσο που θα χρειαστεί για να περάσει τις ιδέες του θα είναι ο απλός εντυπωσιασμός.
Η Ελλάδα είναι περήφανη για τους δύο νομπελίστες ποιητές της, τον Σεφέρη και τον Ελύτη. Τι συμβολίζουν, όμως, σήμερα, αυτά τα Νόμπελ; Είναι πράγματι κρίμα αυτά τα φωτεινά σημεία να χαρακτηρίζουν άτομα του ήθους και της παιδείας που περιγράφηκε παραπάνω.

Κλείνοντας και παραφράζοντας το ποίημα του Σεφέρη:
"Γλώσσα πυρ, Ιστορία πυρ, Δυο λέξεις που δηλώνουν τον Άνθρωπο. Γιατί τις σκοτώσατε;"



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου