Εκκλησιάζοντας το κράτος

Πιστεύοντας, όπως κι εσείς, ότι η θρησκεία είναι ένα ζήτημα που αφορά αποκλειστικά το κάθε άνθρωπο και θεό του, ότι κανείς δεν χρωστά λογαριασμό σε κανέναν για την πίστη ή την θρησκεία του, ότι οι νομοθετικές εξουσίες της κυβέρνησης μπορούν να αφορούν πράξεις μόνο και όχι απόψεις, "σέβομαι απόλυτα την απόφαση ολόκληρου του αμερικάνικου λαού, που όρισε ότι οι νομοθέτες του δεν θα φτιάξουν κανένα νόμο που θα στηρίζει την εγκαθίδρυση κάποιας θρησκείας ή θα απαγορεύει την ελεύθερη άσκησή της, χτίζοντας έτσι ένα τείχος διαχωρισμού ανάμεσα σε Εκκλησία και κράτος."

Μ'αυτή τη φράση του ο Τόμας Τζέφερσον προσδιόρισε την έννοια χωρισμού της εκκλησίας και του κράτους στην Αμερική το 1802!!!! Στην Ελλάδα του 2013 ακόμη το συζητάμε, με αφορμή τις δηλώσεις της κυρίας Ρεπούση.



Η σχέση κράτους και Εκκλησίας (Ορθόδοξης αφού αυτή ορίζει το Σύνταγμα ως επίσημη θρησκεία) είναι παλιά όσο και το κράτος που γεννήθηκε μετά την Επανάσταση του 1821. Από τότε το κράτος εναγκαλίστηκε την Εκκλησία και εκεί ανταπέδωσε τον εναγκαλισμό σε έναν νομοθετικό και πολιτικό δεσμό τόσο ισχυρό, που καμιά κυβέρνηση δεν μπόρεσε να θίξει. Κάθε τόσο, από τη συνταγματική αναθεώρηση του 1975 και μετά, κυβερνήσεις μάταια προσπαθούν να "αναθεωρήσουν", να "επαναπροσδιορίσουν" ή, έστω να "επαναδιατυπώσουν"  αυτές τις σχέσεις. Η προσπάθεια της κυβέρνησης ΓΑΠ (2009-2011) να φορολογήσει την εκκλησιαστική περιουσία και οι οργίλες αντιδράσεις της εκκλησιαστικής ιεραρχίας (που εσχάτως ζητούσε και επιστροφή χρημάτων από το κράτος), αναδεικνύουν για άλλη μια φορά το ακανθώδες σύμπλεγμα που ξεκινά από το Σύνταγμα και φτάνει μέχρι την καθημερινότητά μας.

Πόσο πολύ έχει παρεισφρήσει η Ορθόδοξη Εκκλησία στη ζωή μας; Αρκεί να δείτε τους βουλευτές που σηκώνουν το χέρι για να ορκιστούν μπροστά σε ιερείς. 'Η τις εικόνες του Χριστού στα δικαστήρια (όπου μπορεί να κατοχυρωθεί η εναλλακτική του πολιτικού όρκου, αλλά κανένας σώφρων δικηγόρος δεν θα σας συμβουλέψει να τον επιλέξετε). Στην ουσία αυτά αποτελούν την επιφάνεια των πραγμάτων, συμβολικές κινήσεις που στόχο έχουν να δείχνουν σε κάθε ενδιαφερόμενο τη δύναμη της Εκκλησίας και του ποιμνίου της, αυτού που ο μακαριστός Χριστόδουλος αποκαλούσε "Δεξιά του Κυρίου".

Πέντε χρόνια μετά το σκάνδαλο που ξέσπασε στο Βατοπέδι βρίσκονται στη δημόσια διαβούλευση οι δεσμοί της Εκκλησίας με το κράτος. Η εξουσία που ο Κλήρος έχει από το Σύνταγμα και τη νομολογία, βγαίνει στο προσκήνιο το ερώτημα εάν έφταση η ώρα για το χωρισμό τους, ξανά το ερώτημα "είναι ώριμη η ελληνική κοινωνία;" Έγκριτοι νομικοί περιγράφουν το καθεστώς φορολογικού παραδείσου που απολαμβάνουν η Εκκλησία και οι μονές, νομικά όμοιο με αυτό off-shore εταιρειών στη Λιβερία ή στον Παναμά.

Όμως, υπάρχουν κάποιοι που δεν αλλάζουν θέση. Είναι οι νομικοί της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη (ΕΕΔΑΠ). Η δικτατορία του 1967 διέλυσε την ΕΕΔΑΠ, η οποία ανασυγκροτήθηκε το 1974. Εσχάτως προκαλεί πονοκέφαλους στην εκκλησιαστική ιεραρχία σύμφωνα με την οποία επιδιώκει τη "βάναυση μετατροπή της χώρας σε άθρησκη πολιτεία, χωρίς, βέβαια, τη συναίνεση του λαού". Στα γαλλικά πανεπιστήμια μαθαίνουν "Πώς αντιλαμβανόμαστε ότι ένα κράτος δεν είναι κοσμικό; Παρατηρούμε την Ελλάδα."

Στην Ελλάδα, η ευλάβεια παύει να είναι ιδιωτική υπόθεση και μετατρέπεται σε δημόσια υποχρέωση, ιδιαίτερα για τους δημοσίους υπαλλήλους. Οι ένστολοι, μάλιστα, υποχρεώνονται να παρίστανται σε θρησκευτικές τελετές ως εκπρόσωποι του κρατικού μηχανισμού.

Οι εικόνες του Χριστού κοσμούν σχολεία, δικαστήρια και δημόσιες υπηρεσίες, οι βουλευτές δίνουν θρησκευτικό όρκο, το μάθημα των Θρησκευτικών είναι υποχρεωτικό, η βλασφημία συνιστά ποινικό αδίκημα. Ας μην ξεχνιόμαστε όμως, το μεγαλύτερο αγκάθι αποτελεί η εκκλησιαστική περιουσία.

Δεκάδες χιλιάδες στρέμματα γης, εκατοντάδες οικοδομικά τετράγωνα, μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια και καταθέσεις!!!! Και όμως στην Ελλάδα της ύφεσης και της ανεργίας υπάρχει μια επιχείρηση που ευημερεί!

Το θέμα δεν είναι τόσο η διδασκαλεία του κατηχητικού μαθήματος των Θρησκευτικών στη μέση εκπαίδευση, αλλά η φορολόγηση της εκκλησιαστικής περιουσίας αυτή την στιγμή που το κράτος έχει ανάγκη από έσοδα και τον διαχωρισμό αν υπάρξουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις Κράτους-Εκκλησίας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ:

1. Παναγιώτης Δημητρόπουλος "Κράτος και Εκκλησία: μια δύσκολη σχέση", Αθήνα 2001, εκδ. Κριτική

2. Δημήτρης Χριστόπουλος "Νομικά ζητήματα θρησκευτικής ετερότητας στην Ελλάδα", Αθήνα 1999, εκδ. Κριτική